Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı DOÇ. DR. Mehmet Ümit Ergenoğlu; hem estetik hem de sağlık açısından ciddi sorunlara neden olan varisten korunmak için 15 adımdan oluşan ev reçetesi yazdı:


    Varis; toplardamarların ileri derecede genişlemesiyle ciltte kötü görünüme neden olan ilerleyici, yaşamı olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Toplumda görülme oranı ülkeden ülkeye değişiklik gösterse de genel olarak yüzde 15 - 20 oranında gözlenmektedir. Basit olarak, toplumda her 5 - 6 kişiden birisinde hastalık gözlenmektedir.

    Toplumu bu denli etkileyen bu hastalığın oluşum nedenleri konusunda çeşitli nedenler öne sürülse de bunların içinde en kabul edileni kalıtımdır. Ebeveynlerinin birisinde veya ikisinde varis hastalığı bulunanlarda, hastalık daha yüksek oranda ve şiddetli şekilde gözlenmektedir.

    Olumsuz beslenme ve yaşam şartları da hastalığın gözlenmesi ve ilerlemesine katkıda bulunmaktadır. Ancak varis gelişmesini evimizde, yaşantımızda ve beslenme alışkanlıklarımızda yapacağımız değişikliklerle önleyebiliriz. Varise karşı alabileceğimiz basit ama etkili önlemleri şöyle sıralayabiliriz:

1- BOL BOL BALIK YİYİN: Balık, taze sebze ve meyve içeren gıdalar ile dengeli şekilde beslenilmelidir. Dengeli beslenme, günümüzde hemen her hastalığın önlenmesinde etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Taze lifli sebze ve meyvelerin tüketilmesi sayesinde daha az oranda kabız kalınmakta ve buna bağlı olarak toplardamarlar daha seyrek olarak deforme olmaktadır.

2- KİRAZ DAMARLARA İYİ GELİR: Kiraz, böğürtlen gibi meyveler bolca tüketilmelidir. Her iki meyve, sadece yakınmaların azalmasını sağlamakla kalmaz, hastalığın önlenmesi konusunda da etkilidir. İçerdikleri antioksidan maddeler sayesinde, toplardamar yapısal olarak oksidan maddelerin zararlı etkilerine karşı daha dirençli olmaktadır.

3- ZENCEFİLLE DOST OLUN: Ayrıca zencefil, soğan ve sarımsak tüketilmesi de varis tedavisinde faydalıdır.

4- KABIZLIKTAN KORUNUN: Ağırlıklı olarak lifli gıdaların tüketilmesi; bağırsakların temiz olması ve kabızlığın önlenmesi açısından etkilidir. Kabız kalınması durumunda, varis gelişimi toplardamarlara binen yük nedeniyle hızlanmaktadır.

5- ŞEKER VE TUZA DÜŞMAN OLUN: Şeker, dondurma, kızarmış gıdalar, cips, tütün, tuz ve alkolün aşırı tüketiminden uzak durulmalı.Bu tür lif içeriği düşük gıdaların aşırı olarak tüketilmesine bağlı olarak, kabızlığın gözlenme oranı daha yüksektir.

6- YÜRÜYÜN VE BİSİKLETE BİNİN: Günlük olarak egzersiz yapılmalı. Yürüme, yüzme ve bisiklete binme özellikle dolaşımın sağlıklı olması açısından faydalı egzersizlerdendir. Bu egzersizler, bacaklarda, baldır kas pompasının dinamik olarak çalışmasını sağlarlar.

7- SAKIN KİLO ALMAYIN: Yaşınıza ve boyunuza uygun vücut ağırlığına sahip olmaya özen gösterin. Obezite veya aşırı kilo alma durumlarında, bacaklarda toplardamar sistemine binen yük artar. Buna bağlı olarak, daha kolay bir şekilde varis gelişir.

8- DAR KEMER VE PANTOLON YASAK: Dar giysilerden uzak durun. Bu tür giysiler, sağlıklı dolaşıma engel olmaktadır. Özellikle, bel
bölgesinde yaptığı bası nedeniyle dar kemer ve dar pantolon kullanımından özellikle sakınmakta fayda var.

9- BACAKLAR 20 DAKİKA DİNLENSİN: Günde en az bir defa, her iki bacağınızı kalp seviyenizin üzerine çıkarıp, 20 dakika süre ile
ayaklarınızı dinlendiriniz. Bu sayede, yer çekimi nedeniyle bacak toplardamarlarında oluşan kan birikmesi engellenmiş olur.

10- BACAK BACAK ÜSTÜNE ATMAYIN: Uzun süre ayakta sabit olarak veya oturma pozisyonunda kalmayın. Bacak-bacak üstüne atma pozisyonundan
uzak durun. Bacak toplardamarlarınıza yük bindireceğinden ağır eşya kaldırmayın. Tüm sayılan bu durumlarda, bacak baldır kas pompası yeterli olarak çalışmamaktadır.

11- MASA BAŞI MOLALARI VERİN: Eğer masa başı bir işiniz varsa, uzun süre oturmamaya ve belli aralıklarda ayağa kalkıp dolaşmaya
özen gösterin. Benzer şekilde, çalışma pozisyonunda bacaklarınızı gerip - gevşeterek, baş parmaklarınızı oynatarak, sağlıklı olarak bacak dolaşımınıza katkıda bulunursunuz.

12- TV İZLERKEN BACAKLARI KALDIRIN: Televizyon seyrederken veya kitap okurken, bacaklarınızı yukarı kaldırın, dolaşıma katkıda bulunun.

13- VARİSLERİ KAŞIMAYIN: Genişlemiş varisli damarlarınızı kaşımayın. Unutmayın ki, incelmiş olan cilt nedeniyle enfeksiyon gelişme riski oldukça yüksektir. Özellikle uzun süredir varisi bulunan hastalarda dolaşıma yardımcı olmak kadar, cilt bakımına da önem vermek gerekir.

14- BACAKLARA SOĞUK DUŞ MASAJI: Aralıklı olarak bacaklarınıza soğuk duşla masaj yapın. Bu, sağlıklı dolaşım için etkili ve gereklidir. Genellikle varis gelişen toplardamarlar, yüzeyel damarlar olup, artmış ısı değişikliklerinden olumsuz olarak kolayca etkilenmektedir.

15- HER BANYO SONRASI NEMLENDİRİN: Her banyo sonrasında, bacaklarınıza yumuşatıcı krem sürerek, hem cildin beslenmesini sağlayın hem de sağlıklı dolaşımı masaj yolu ile sağlayın.İlerlemiş ve uzun süredir varisi mevcut olan hastalarda, bacaklarda toplardamara komşu cilt seviyesinde bir incelme ve buna bağlı olarak enfeksiyona yatkınlık mevcuttur.